古事記の原文『日向のカミナガヒメ』
『日向のカミナガヒメ』の原文
現在、古事記の原文は最低限の情報のみでお届けしております。詳細は『古事記の原文更新お休みのお知らせ』をご確認ください。
古事記の原文をそのまま載せても眠くなってしまうので、天武天皇の時代の人たちのセリフと合わせてお届けしています。
原文を記載するにあたってのルールについては、プロローグ内『原文掲載のルール』をご確認ください。
原文の概要

天武天皇
日向にいるカミナガヒメはとても美しいとの噂がある。応神はカミナガヒメを呼び寄せる。カミナガヒメを見たオオサザキは、心を惹かれる。オオサザキは武内に頼んで、応神から譲ってもらないか相談する。応神はカミナガヒメをオオサザキに与える。応神は惜しむ歌を詠む。オオサザキはカミナガヒメの歌を詠む。

安万侶
譲ってあげたはいいけど、やっぱり悔しいくらい美しかったんですね。

天武天皇
その気持ちをまた歌にするのが、風情があるよな。
原文&読み下し文

【原文】稗田阿礼
天皇聞看日向国諸県君之女、名髪長比売、其顔容麗美、将使而喚上之時、其太子大雀命、見其嬢子泊難波津而、感其姿容之端正、

【読み下し文】藤原不比等
天皇、日向国の

【原文】稗田阿礼
即誂告建内宿祢大臣、是自日向喚上之髪長比売者、請白天皇之大御所而、令賜於吾。

【読み下し文】藤原不比等
すなはち建内宿祢大臣に

【原文】稗田阿礼
爾建内宿祢大臣、請大命者、天皇即以髪長比売、賜于其御子。所賜状者、天皇聞看豊明之日、於髪長比売令握大御酒柏、賜其太子。爾御歌曰、

【読み下し文】藤原不比等

【原文】稗田阿礼
伊邪古杼母 怒毘流都美迩
比流都美迩 和賀由久美知能
迦具波斯 波那多知婆那波
本都延波 登理韋賀良斯
志豆延波 比登登理賀良斯

【原文】稗田阿礼
美都具理能 那迦都延能
本都毛理 阿迦良袁登売袁
伊邪佐佐婆 余良斯那

【原文】稗田阿礼
又御歌曰、

【読み下し文】藤原不比等
また

【原文】稗田阿礼
美豆多麻流 余佐美能伊気能
韋具比宇知賀 佐斯祁流斯良迩
奴那波久理 波閉祁久斯良迩
和賀許許呂志叙 伊夜袁許迩斯弖
伊麻叙久夜斯岐

【原文】稗田阿礼
如此歌而賜也。故、被賜其嬢子之後、太子歌曰、

【読み下し文】藤原不比等
かく歌ひて賜ひき。故、その嬢子を賜はりて後、太子歌ひたまひしく、

【原文】稗田阿礼
美知能斯理 古波陀袁登売袁
迦微能碁登 岐許延斯迦杼母
阿比麻久良麻久

【原文】稗田阿礼
又歌曰、

【読み下し文】藤原不比等
また歌ひたまひしく、

【原文】稗田阿礼
美知能斯理 古波陀袁登売波
阿良蘇波受 泥斯久袁斯叙母
宇流波志美意母布
用語解説

天武天皇
天皇のお言葉とか、ご意見のこと。

天武天皇
宮中での宴会のこと。

天武天皇
酒を入れたカシワの葉っぱのこと。

天武天皇
さあ皆の者ってこと。

天武天皇
花の咲いている橘のこと。

天武天皇
鳥が止まって枯らしてってこと。

天武天皇
意味はよくわからないんだが、下の「赤ら嬢子」を修飾している言葉だろうな。

天武天皇
顔の色つやの良い乙女のこと。

天武天皇
これも難しいが、さあと言って誘えばってとこかな。

天武天皇
よろしいよってこと。

天武天皇
「池」にかかる枕詞。

天武天皇
水をせき止めるために杭を打つ人のこと。

天武天皇
杭を差したことを知らないでってこと。

天武天皇
ジュンサイのこと。

天武天皇
茎を延ばしていることを知らないでってこと。

天武天皇
ばかげたこととか、愚かなことをすること。

天武天皇
遠いところにある国のこと。

天武天皇
コハダにいる乙女のこと。

天武天皇
コハダは日向の国にある地名かな。

天武天皇
雷のように響き渡るくらい評判が聞こえていたけどってこと。

天武天皇
一緒に枕をして寝るってこと。

天武天皇
抵抗しないで大人しくってこと。

天武天皇
寝たことをとか、寝たぞってとこかな。